|
Palmiye Merkezi ürünlerinin
birçoğu tropik ve subtropik bitkiler olduğundan, dış mekânda
ancak belirli yörelerde ve şartlarda yetişebilmektedir. Buna
karşın, ürünlerin büyük kısmı iç mekânda yetiştirilmeye
uygundur.
İç mekân deyimi ile genelde
bina içleri kastedilmektedir. Pencerelerden gelen kısıtlı güneş
ışınları, çok defa birçok bitkinin yetiştirilmesi için yetersiz
kalmaktadır. İç mekânda daha geniş kapsamlı ve gösterişli
bitkilerin yetiştirilmesi amacı ile yüksek tavanlı ve üstten de
direkt güneş ışınları alan geniş alanlar yaratılmıştır.
Endüstriyel gelişim sonucu, doğadan gittikçe uzaklaşan
insanoğlu, doğa özlemini gidermek yeni yollar aramıştır. Bu
arayış sonuçlarından biri, çok daha bol ışıklı, içinde değişik
tür bitkilerin yetiştirebileceği ısıtması olan, sera şeklinde
odalar olmuş ve bunlara kış bahçesi adı verilmiştir. Kış
bahçeleri, genelde oturma birimlerine ilave olarak düşünülmüş,
ek (balkon gibi) birimler olabileceği gibi,
oturma biriminin ortasında veya yaşam biriminden
kopuk bir sera şeklinde
olabilir.
Kış
bahçesi planlamasında, yalnız güneş ışığının yeteri kadar
alınması değil, ısı yalıtımı, ısıtmanın ve yeterli
havalandırmanın sağlanması gibi unsurlar dikkate alınmalıdır. Yaratılacak bahçe ortamında, mikro-klimanın
sağlanması için, bu mekânın evin diğer bölümlerinden en azından
bir kapı ile ayrılması da unutulmamalıdır. Ülkemizde sıklıkla
görülen bir hata, ısıtmalı sera şeklindeki kış bahçelerinde
havalandırmaya yeteri kadar önem verilmemesidir. Bu nedenle
yazın bitkiler, dış mekândakinden çok daha yüksek ısı
derecelerinde, bunalıma girmekte bazen de uyum sağlayamayarak
ölmektedir. Yüksek sıcaklık derecelerinde, birçok toprak ve
bitki zararlısının etkinliğinin arttığı da gerçektir.
Her bitkiyi uygun ortam
sağlanan kış bahçesinde yaşatmak mümkündür. Ancak bitki
seçiminde dikkatli olunmalıdır. Hızlı büyüyen ağaçlar,
bahçenizde kolayca yetişebilen ve kapalı mekânda bunalabilecek
bitkilerden özellikle kaçınmak gerekir. Batıcı, tahriş edici
veya zehirli sınıfına soktuğumuz bitkiler de, özellikle
çocukların ve ev hayvanlarının bulunduğu ortama sokulmamalıdır.
Bitki seçiminde kişisel tercihler öne çıkmaktadır. Ancak
seçilecek bitkilerin birbiri ile uyumları ve istemleri de göz
önüne alınmadır. Yüksek ısıda ve nemli bir ortam yaratılmış ise
az su isteyen, çöl bitkilerini burada istedikleri ortamı
bulamayacağı açıktır.
|
Bizim aşağıda verdiğimiz
örnekler kendi yetiştirdiğimiz bitkilerden seçilmiştir, bunları
çoğaltmak, ufkunuzu genişletmek sizin elinizdedir. |
PALMİYELER
Şamadora türleri iç mekân ve kış
bahçelerine en uygun palmiyelerdir. Bambu Palmiyesi (Chamaedorea
seifrizii) ailenin güneş ışığına en fazla dayanan bireyidir.
Diğerleri gölge ortam isterler, üzerlerine direkt güneş ışını
geldiği takdirde yaprakları yanar.
|
Küçük Çiçek Saplı Şamadora
(Chamaedorea microspadix) ve Gövdesiz Şamadora (Chamaedorea
radicalis), ailenin dona dayanıklı iki türüdür. Fazla
ısıtılmayan ortamda, bunlardan birinin seçilmesi uygundur. |
|
Zarif Şamadora
(Chamaedorea elegans), küçük ve alçak mekânlar için,
Bambu
Palmiyesi (Chamaedorea seifrizii)yüksek tavanlı,
büyük mekânlar için seçilmelidir.
>>>>>
Areka
(Dypsis lutescens)
ve Kentia (Howea forsteriana) eskiden beri iç
mekânda sıklıkla kullanılan gösterişli palmiyelerdir.
>>>>>
Majestik Palmiye
(Ravanea rivularis) ve Balık Yüzgeç Yapraklı Palmiyeler
(Caryota mitis, Caryota urens) bol ışıklı, yüksek tavanlı mekânda
kullanılabilecek, gösterişli ve ilginç palmiyelerdir. |
Çin
Livistonası
(Livistona chinensis)
Ülkemizde fazla bilinmeyen bu palmiye, büyük, parlak yeşil
yaprakları ve çok yavaş büyümesi
nedeni ile Avrupa da sıklıkla
kullanılan bir kış bahçesi bitkisidir.>>>>> |
|
Cüce hurma
(Phoenix roebelenii)
Bol ışıklı kış bahçesi için ideal
bitkilerden biridir.>>>>>
|
|
SİKASLAR
Karton Sikas
(Zamia furfuracea), Hint Sikası (Cycas Thouarsii)
Japon Sikası (Cycas revaluta) ve Dev Dion
(Dioon spinulosum) kış bahçelerinde yetiştirilmeye uygun son
derece alımlı fosil bitkilerdir.>>>>>
|
STARLİÇE VE MUZLAR
Küçük mekanlar için, Starliçe-Cennet
Kuşu Çiçeği (Strelitzia regina), Cüce Starliçe
(Strelitzia regina juncea), koleksiyonerler için Altın
Starliçe (Strelitzia regina Gold), muzlardan Süs
Muzu (Musa ornata) nu öneririz.
Geniş ve yüksek mekanlarda,
yukarıdaki türlere ilaveten Dev Starliçe (Strelitzia
nicolai), Kırmızı Muz (Esnete ventricosum maurellii)
ve iddialılar için Muz Palmiyesi (Ravanala
madagascariensis) tropik hava yaratmak için eşsiz bitkilerdir.
>>>>>
|
ETLİ
YAPRAKLILAR (SUKKULENTLER)
Bu
grupta meraklılar için çok seçenek olmasına karşın, yalnız
bir kaktüs mekânı yaratılmayacak ise, seçilecek bitki sayısı
azalmaktadır.
Burada
önerimiz: Para-Mücevher bitkisi (Crassula ovata),
tıpda 2000 yıldır kullanılmasına karşın, ülkemizde yeni moda
olan Aloe Vera (Aloe vera miller veya A.vera spp),
ülkemizde iç mekan yukkası olarak bilinen, dikenleri
olmayan, Fil Ayaklı Yukka (Yucca elaphantipes)
ve küçük bitki olarak Mavi Ekeverya (Echeveria
elegans)'dır.
Çöl
bitkisi olmasına karşın zarif ve ilgi çekici gövdesi ve iç
mekâna uyumu nedeni ile Avrupa ve ABD de sıklıkla kullanılan
Nolina’lar (Beucarnea recurvata, Beucarnea longifolia)
kış bahçelerinin vazgeçilmez gözdeleridir.>>>>>
|
SULAK ALAN BİTKİLERİ
Kış
bahçesi su unsurları içeriyorsa, küçük havuzlar içine Cüce
Nilüfer türleri (Nymphaea spp.), derin havuzlara
ise normal Nilüferler dikilebilir veya saksı ile yerleştirilirler.
>>>>>
Suda
yüzen bitkilerden Su Salatası (Pistia stratiotes),
Su Sümbülü (Eichornia crassipes) ve ükemizde
bulunan Su Mercimeğinin, tropikal kardeşi
Salvinya (Salvinia auriculata) seçilecek bitkilerdir.
Şemsiye
(Cyperus alternifolius)
ve Papirus (Cyperus
papyrus) havuz içi veya kenarına konulabilir.>>>>>
İris türleri,
Merkezimiz üretimi İri Çiçekli Dietes (Dietes
grandiflora) ve Sarı Dietes (Dietes bicolar)
seçilecek bitkiler arasındadır.>>>>>>
Çeşidli renk Kalla’lar
(Zantedeschia aethiopica) da kullanılabilecek gösterişli
bitkilerdir.
|
TROPİK MEYVELER
Büyük kış bahçeleri için seçenek
fazladır. Tropik meyvelerin başında herkesin bildiği meyvesi
yenen, Muz (Musa paradisiaca) türleri gelmektedir.
Macerayı seven ve zoru başarmak isteyenler için Papaya (Carica
papaya) yı
öneririz.
Kolay meyve verecekler arasında
Kumkuat (Citrus fortunella microcarpa),
Sarı Guave (Psidium guajava), Çilek Guavası
(Psidium littorale) uygun ağaçlardır.
Küçük kış bahçelerinde,
Kumkuat (Citrus fortunella microcarpa) ve Natal
Yaban Eriği (Carissa grandiflora), Peppino (Solanum
muricatum), Cüce nar (Punica granatum nana)
seçilecek küçük meyvelerdir.
|
ÇALI VE AĞAÇ GRUBU DİĞER
BİTKİLER
Sarı
Çiçekli Bahunya (Bauhinia
tomentosa), Kırmızı
Çiçekli Sestrum (Cestrum elegans), İnce Mor
Çiçekli Hibiskus (Hibiscus pedunculatus), Küpe
Ağacı (Halleria lucida), Çin Gülleri (Hibiscus
rosa sinensis), Malvaviskus (Malvaviscus arboreum),
Plektrantus türleri (Plectranthus eckmanii, Plect.madagascariensis),
Maviş ve Alacalı Maviş (Solanum rantonetti, Solanum
rantonetti variegata), Tiboçhina (Tibouchina
multiflora), Hint Mabet ağacı-Frangipani (Plumeria
alba, Plumeria stenophylla) ve Begonvil türleri
(bougainvillea glabra ve hibridler) bu gruptan seçtiğimiz
bitkilerdir.
Yukarıda önerdiklerimiz
dışında, zehirli olduğu bilinen ancak çok gösterişli olduğu
için her zaman tutulan aşağıdaki bitkiler de, küçük çocuğu ve
evcil
hayvan olmayan evlerdeki kış
bahçelerinde kullanılmaktadır. Çan Çiçekleri (Datura
ve Brugmansia), Kauçuk Sarmaşığı
(Cryptostegia grandiflora) ve Sinadenyum lar (Synadenium
grantii ve Synadenium grantii rubra),
Mor ipomea (Ipomea
fistulosa)bu gruptaki
bitkilerdir.
Bu saydıklarımızın dışında,
sonsuz seçenek vardır, bu da ev sahibinin bitkilere, estetiğe
duyduğu ilgiye ve yaratıcılığına göre değişmektedir.
|
Sayfa Başı
|
|