Casuarina’lar,
Avustralya ve Güney-Doğu Asya’da doğal olarak bulunan 17
kadar türü kapsar. Demir Ağaçlarının görünümleri
ibreli ağaçlara benzemekle birlikte, hakiki ibrelilerden
değillerdir. İnce yeşil dalcıkların üzerinde nodüller
bulunur, her nodülden çepeçevre çok küçük yaprakçıklar
çıkar. Erkek ve dişi çiçekler tek bir ağaçta ancak ayrı
yerlerde bulunmaktadır. Kerestelerinin dansitelerinin
yüksek ve sert olması nedeni ile demir ağacı
denilmiştir.
Ülkemizde Casuarina equsitifolia
türü bilinmekte ve kullanılmaktadır. Tuzlu taban suyu ve
deniz suyu spreyine karşı oldukça dayanıklıdır. Taban
suyu yüksek, alkalinite problemi olan yerlerde bile
rahatlıkla büyümektedir. Bu nedenle Merkezimizin
bataklık arazisinde, rüzgâr perdesi olarak sıklıkla
kullandığımız bir ağaçtır. RHS Bitki Ansiklopedisinin
yazdığının aksine (dona dayanıksız olduğu bildiriliyor),
-(6–8)°C soğuğa dayanmaktadır. Ayrıca kuraklığa da
dayanıklıdır.
Demir Ağacının
sert kerestesi, mobilyacılıkta ve inşaat sektöründe
kullanılmaktadır. Ayrıca iyi bir şömine yakacağıdır.
Demir ağaçlarının köklerinde yaşayan bazı
bakteriler, hava azotunu, toprağa bağladıklarından,
organik maddeden fakir toprakların zenginleştirilmesi
amacı ile de kullanılmaktadır. Ancak düşen ölü dallardan
çıkan bir madde nedeni ile etrafındaki bitkilere toksik
olduğu ileri sürülmüştür. Palmiye Merkezi deneyiminde bu
etki gözlenmemiştir.
Casuarina’nın
üretimi tohum ile yapılmaktadır. Köklerinden kardeşlenme
gösterdiği durumlarda kardeşlerin ayrılması ile ve
çelikleme ile de üretilebilir. Uygun şartlarda çok hızlı
büyüyen ve problemsiz bir ağaçtır, boyu 18–20 metreye
kadar erişebilir. Budanmaya hassas değildir, çamlardan
farklı olarak istenilen yerinden budama yapılabilir, her
dal bir büyüme ucu oluşturacak kabiliyettedir. Rüzgâr ve
ses perdesi amacı ile kullanılabildiği gibi, soliter
olarak da kullanılabilir. Özellikle güney
sahillerimizde, drenaj problemi olan, bataklık
arazilerde kullanılabilecek bir ağaçtır.
Palmiye Merkezinde Demir Ağacının, Casuarina
equsitifolia ve Casuarina glauca
türleri bulunmaktadır. |