PONTEDERİA CORDATA – PONTEDERYA
Pontederia cordata, Pontederiaceae ailesinin Pontederia cinsine ait bir türdür. Monokotil (tek çenekli) su bitkisidir, anavatanı Amerika kıtasıdır. Doğal olarak Doğu Kanada’dan, güneyde Arjantine kadar olan coğrafyada bulunmaktadır. Göl, havuz kenarları ve her türlü sulak alanda bulunabilir. Pontederya çok yıllık bir bitkidir, kışın yaprak ve gövdesi bozulsa da, rizom ve kökleri sağlam kaldığından ilkbaharda yeniden sürer.
Pontederia cordata 150 cm boya kadar uzayabilir. Düzgün gövdeleri suyun üstüne çıkar, dallanır her dal ucundan bir yaprak çıkar, ayrıca uzun bir çiçek sapı çıkarır. Parlak, yeşil yapraklar, lanseolat (mızraksı-yukarı doğru incelen) veya kordat (kalp) şeklinde olup 7 cm genişlik ve 25 cm boya kadar erişebilir. Yapraklar, uzun sapları ile gövdeye sıkıca bağlıdır. Yaprakların damarları, tabandan uca doğru paralel şekilde seyreder, genelde gördüğümüz diğer yapraklardaki gibi damarlar arasında birleşme veya dallanma yoktur. Pontederya’nın gövdeleri, yaprakları suyun üzerinde tutar. Her gövdeden 7-10 cm uzunluğunda bir çiçek sapı çıkar. Çiçeklenme haziran ayında başlar ve kasım ayına kadar devam eder. Sap üzerinde çok sayıda, sarı çizgileri olan, mavi-mor renkli çiçekler bulunur. Her çiçeğin ömrü bir gündür. Arı ve bazı böcekler, döllenmeyi yaptıktan sonra küçük meyveler oluşur, her meyve bir adet tohum içerir. Meyve oluştuktan sonra çiçek sapı yana eğilir, meyve ve tohumlar suya batarlar. Tohumların filizlenmesi için 6-8 haftalık bir soğuklama gereksinimi vardır.
Birçok su bitkisinde olduğu gibi Pontederia cordata rizomlarından verdiği kardeşler ile aseksüel olarak çoğalabilir, bu şekilde geniş koloniler oluştururlar. Bitkinin çoğaltılması, tohum veya rizomların ayrılması ile yapılır.
Su basar alanlarda, Pontederya nın büyük kısmı, suya gömülebilmektedir. Bu durumda bitki gövdesinde bulunan aerenchyma’lardan yararlanır, bu yol ile köklere oksijen taşınır. Ayrıca bitki metabolizması da az oksijen ile idare edebilmektedir. Bitkinin doğal olarak bulunduğu alanlarda, genelde ilkbaharda su seviyesi yükselmekte, yazın ise bitki toprak üzerinde kalmaktadır. Suya dayanıklı olan bitki, tuzluluğa dayanıklı değildir.
Peyzajda kullanımı: Pontederia cordata ve kültürleri sulak alan ve bataklık alan bitkisi olarak, peyzajda en fazla kullanılan bitkilerdendir. Bataklık alanlarda ve 30-40 cm e kadar olan su derinliklerinde rahatlıkla yaşamaktadırlar. Bitki özellikle, süs havuzları ve doğal havuzlarda, helikopter ve kız böceklerinin larvalarının tırmanarak yaprak üzerine çıkıp güneşte kuruduktan sonra, kanatlı erişkinlere dönüştü yer olması bakımından önemlidir. Arıtma sistemleri için de çok önemli bir bitkidir. Sudaki gıdaları ve nitratları diğer birçok bitkiye nazaran daha fazla tükettiğinden filtrasyon bitkisi olarak kullanılır.
Pontederya’nın birçok kültürü vardır, en çok bilinenleri beyaz çiçekli Pontederia cordata “alba” ve pembe çiçekli Pontederia cordata “pink”dir. Dilatata and Lanceolata kültürleri mavi-mor renkli renkli çiçekli, doğal Pontederia cordata tan daha büyük yapraklı ve daha uzun boyludur (150-180 cm).
|